Συνδέεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, το αλκοόλ και η άσκηση στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (90% έως 95%).
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της νόσου είναι η διατροφή (30% έως 35%), το κάπνισμα (20% έως 25%), η παχυσαρκία (10% έως 20%), το αλκοόλ (4% έως 6%), λοιμώξεις (15% έως 20%) και άλλοι παράγοντες, όπως ακτινοβολία, κατά 10% έως 15%.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της Εκστρατείας Ενημέρωσης «Τροφός» για τον ρόλο της διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου, οι όλο και περισσότερες μελέτες στοιχειοθετούν τον ρόλο θρεπτικών συστατικών στη πρόληψη και τη θεραπεία διαφορετικών μορφών της νόσου.
Η διαχρονική μελέτη της είναι αποκαλυπτική. Ερευνητές εξέτασαν ιστούς από μούμιες και διαπίστωσαν την πολύ χαμηλή επίπτωση του καρκίνου στην αρχαιότητα. Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε τίποτε στο φυσικό περιβάλλον που να μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Επομένως, πρόκειται για μια νόσο που έχει προκληθεί από τον ίδιο τον άνθρωπο, ξεκινώντας από τη ρύπανση του περιβάλλοντος και φτάνοντας μέχρι τις αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής μας.
Οι μελετητές οδηγήθηκαν σε αυτή την εκτίμηση αφού μελέτησαν χιλιάδες δείγματα από ανθρώπους και ζώα της αρχαιότητας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπήρχαν χειρουργικές μέθοδοι στην αρχαιότητα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εάν ο καρκίνος είχε τότε την έκταση που έχει στη σύγχρονη κοινωνία, θα ήταν σε θέση να εντοπίσουν πληθώρα περιπτώσεων καρκίνων, σε αρχαιολογικά ευρήματα, ιδιαίτερα σε άτομα που πέθαναν σε μεγάλη ηλικία.
Αντίθετα, η ανεύρεση καρκινικών ιστών σε ανθρώπους αλλά και σε ζώα της αρχαιότητας είναι εξαιρετικά σπάνια. Οι ερευνητές θεωρούν προφανές ότι παράγοντες που υπήρχαν στην αρχαιότητα και δεν προκαλούσαν καρκίνο τότε -όπως τα μικρόβια, οι ιοί και η κληρονομικότητα- είναι μάλλον απίθανο να μπορούν από μόνοι τους να προκαλέσουν καρκίνο σήμερα.
Εκτιμούν ότι οι κύριοι υπαίτιοι του καρκίνου είναι πιθανότερο να βρίσκονται ανάμεσα σε παράγοντες που δεν υπήρχαν παλαιότερα αλλά υπάρχουν μόνο σήμερα ή σε πολύ μεγαλύτερη έκταση όπως το στρες, η παχυσαρκία, τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, η έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών, οι επεξεργασμένες τροφές, η ζάχαρη, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η ραδιενέργεια, ανθρώπινες πηγές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, τοξική επιβάρυνση από τεχνητές χημικές ουσίες και η έλλειψη άσκησης. Με βάση την παραπάνω γνώση, πώς μπορούμε να προλάβουμε τον καρκίνο; Η παρουσία των σωστών επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα μειώνει στο μισό τον κίνδυνο από τις συχνότερα εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου.
Αλλαγή του τρόπου ζωής και της διατροφής μπορεί να μειώσει κατά 36% τον κίνδυνο. Η μειωμένη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και κρεάτων έχει, επίσης, βρεθεί ότι μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου.
Μελέτες στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι η άσκηση και το μειωμένο σωματικό βάρος μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο νόσησης από καρκίνο σε ποσοστά από 30% έως 40%. Καθοριστικός παράγοντας κινδύνου είναι και το στρες, καθώς αναφέρεται σχεδόν από όλους τους ασθενείς οι οποίοι έχουν προσβληθεί από καρκίνο.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στην πρόληψη
Η τόσο σημαντική για την πρόληψη του καρκίνου βιταμίνη D είναι στην ουσία ένα σύμπλεγμα δύο βιταμινών (D2 και D3). Σχηματίζονται από την υπεριώδη ακτινοβολία (ηλιακό φως), αλλά το 20% των αναγκών του οργανισμού μας προσλαμβάνεται από διάφορες τροφές, όπως ο χυμός πορτοκάλι, το γάλα και τα δημητριακά.
Η βιταμίνη D αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου, βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς δέρματος και απομακρύνει τον κίνδυνο της κατάθλιψης. Τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη D είναι ο σολομός και μια σειρά άλλων θαλασσινών. Ενδεικτικό είναι ότι μια κονσέρβα σολομού μπορεί να καλύψει -και με το παραπάνω- τις ημερήσιες ανάγκες μας. Παρόμοια δράση έχουν τα μανιτάρια, ο τόνος, οι σαρδέλες (δύο ψάρια καλύπτουν το 13% των ημερήσιων αναγκών), ο κρόκος του αβγού, το τυρί, το βοδινό συκώτι.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της νόσου
Διατροφή (30-35%)
Κάπνισμα (20-25%)
Παχυσαρκία (10-20%)
Λοιμώξεις (15-20%)
Αλκοόλ (4-6%)
πηγή: ethnos.gr