medicalblog.gr

Η πρώτη επίσκεψη

Από τον ερχομό της εμμήνου ρύσης και σίγουρα με την έναρξη της σεξουαλικής ζωής, κάθε έφηβη μπορεί να επισκεφθεί το γυναικολόγο της. Η πρώτη επίσκεψη δεν πρέπει να συνδυάζεται με την εμφάνιση κάποιου προβλήματος, αντιθέτως πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία επίσκεψη γνωριμίας με το σώμα, εξοικείωσης με το γιατρό και προετοιμασίας για την αντιμετώπιση δυσμενών καταστάσεων που σχετίζονται με γυναικολογικά θέματα.  

Ιστορικό. Στην πρώτη επίσκεψη, ο γιατρός θα συντάξει ένα ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, το οποίο θα επισημαίνει όλες τις καταστάσεις που αφορούν την υγεία της γυναίκας και που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πρόβλημα. Το ιστορικό θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για μελλοντικές επισκέψεις.

Ενημέρωση. Επιπλέον, ο γιατρός θα συζητήσει για τους κανόνες σωματικής υγιεινής, για τη φυσιολογία του έμμηνου κύκλου και τα ενδεχόμενα προβλήματα που σχετίζονται με αυτόν. Θα δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την αντισύλληψη και τους τρόπους αποφυγής μετάδοσης σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ).

Ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV (Human Papilloma Virus) πραγματοποιείται μετά την ηλικία των 12 ετών και ολοκληρώνεται σε 3 δόσεις. Προλαμβάνει πάνω από το 75% του συνόλου των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και τις περισσότερες περιπτώσεις των άλλων μορφών καρκίνου της γεννητικής χώρας που προκαλεί ο ιός.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μία γυναίκα να έχει το γυναικολόγο της από νεαρή ηλικία, ο οποίος θα έχει πλήρη γνώση του προσωπικού ιστορικού της και με τον οποίο θα μπορεί άνετα να επικοινωνήσει και να συζητήσει οποιαδήποτε κατάσταση.

Από τα 20

Γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών. Αφορά στην παρατήρηση του αναπαραγωγικού συστήματος και τον προσδιορισμό πιθανών ανωμαλιών και άλλων δυσλειτουργιών. Με την υπερηχογραφική εξέταση των έσω γεννητικών οργάνων μετράται ο όγκος της μήτρας, η οποία παρατηρείται και για τον εντοπισμό ενδεχόμενων παθολογικών καταστάσεων και ανατομικών δυσμορφιών.

Επιπλέον, ελέγχεται το πάχος και η σύσταση του ενδομητρίου, καθώς και ο όγκος και η κατάσταση των ωοθηκών. Στο πλαίσιο αυτών των εξετάσεων, θα εκτιμηθεί και η αναπαραγωγική δυνατότητα της γυναίκας.

Τεστ Παπανικολάου.Το γνωστό Παπ-τεστ (κυτταρολογική εξέταση), ανιχνεύει κυτταρικές αλλοιώσεις στο γυναικολογικό σύστημα που σχετίζονται με προκαρκινικά και καρκινικά στάδια του τραχήλου της μήτρας ή οφείλονται στον ιό HPV. Πρόκειται για σύντομη και απλή εξέταση η οποία είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται μετά την έναρξη της σεξουαλικής ζωής και να επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση. Ο σωστός χρόνος για να πραγματοποιηθεί η εξέταση είναι μετά το τέλος της περιόδου και κοντά στην ωορρηξία, ενώ θα πρέπει την προηγούμενη μέρα να μην έχει προηγηθεί σεξουαλική επαφή.

Εξετάσεις θυρεοειδούς. Στην περίπτωση που δεν έχει παρουσιαστεί συγκεκριμένος λόγος να πραγματοποιηθεί νωρίτερα, λίγο πριν την ηλικία των 20 καλό θα είναι να ξεκινάει ο προσδιορισμός των τιμών των θυρεοειδικών ορμονών, ιδιαίτερα εάν υπάρχει ιστορικό υπερθυρεοειδισμού ή υποθυρεοειδισμού στην οικογένεια.

Πρόκειται για απλή εξέταση αίματος που θα βοηθήσει το γυναικολόγο να εκτιμήσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, η οποία εκτός από σοβαρές παθήσεις όπως αυτοάνοσα νοσήματα, συνδέεται με τη λειτουργία ολόκληρου του γυναικείου σώματος. Οι εξετάσεις δε χρειάζεται να επαναλαμβάνονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, στην περίπτωση που οι τιμές είναι φυσιολογικές και εφόσον δεν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα υγείας.

Εξέταση μαστών.Ο γιατρός θα εξετάσει το στήθος με ψηλάφηση και θα μυήσει στην αυτοεξέταση. Η εξέταση θα πραγματοποιείται σε κάθε ετήσια επίσκεψη. Στην περίπτωση ύποπτου ευρήματος ο γιατρός θα συστήσει περαιτέρω εξετάσεις (υπερηχογράφημα ή/και μαστογραφία).

Εξετάσεις για ΣΜΝ και κολπίτιδες.

Η εκδήλωση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είναι αρκετά συχνό φαινόμενο στις γυναίκες και αν δεν αντιμετωπισθούν εγκαίρως είναι δυνατό να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες. Από την άλλη, οι κολπίτιδες (λοιμώξεις από μύκητες και βακτήρια) αποτελούν καταστάσεις που συχνά παρουσιάζονται μετά τις καλοκαιρινές διακοπές και προκαλούν δυσάρεστα συμπτώματα.

Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν κολπικές καλλιέργειες και εξετάσεις αίματος και ούρων και θα πρέπει να πραγματοποιούνται με παραπομπή του γυναικολόγου με την εμφάνιση ενοχλήσεων στη γεννητική περιοχή (κνησμός, κολπικά υγρά διαφορετικής μορφολογίας, πόνος κατά την ούρηση).

Στα 35

Γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα.Οι εξετάσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται στην ετήσια επίσκεψη, ενώ σε αυτές τις ηλικίες υπάρχει άμεσος συσχετισμός με τη γυναικεία γονιμότητα και τη δυνατότητα τεκνοποίησης.

Τεστ-Παπ. Δεν πρέπει να παραλείπεται, σε ετήσια βάση.

Μαστογραφία.Συνήθως, στην ηλικία των 35 καλό θα είναι να πραγματοποιείται η πρώτη μαστογραφία. Στην περίπτωση που όλα είναι φυσιολογικά, η διαδικασία συνίσταται να επαναληφθεί στην ηλικία των 40 ετών. Ο υπέρηχος μαστού δε θα πρέπει να παραλείπεται, ανεξάρτητα από τη μαστογραφία.

Μετά τα 40

Γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα.Συνεχίζεται για την πρόληψη δυσμενών καταστάσεων.

Μαστογραφία. Ως, αναπόσπαστο κομμάτι του προληπτικού ελέγχου, από εδώ και πέρα η γυναίκα οφείλει να υποβάλλεται σε μαστογραφία κάθε ένα, το πολύ δύο χρόνια. Στην περίπτωση επιβαρυμένου ατομικού ή οικογενειακού ιστορικού, η εξέταση θα γίνεται συχνότερα. Η ψηλάφηση βέβαια δε θα πρέπει να παραλείπεται σε κάθε επίσκεψη στο γυναικολόγο σας.

Μετά την εμμηνόπαυση

Μαστογραφία.Η μαστογραφία θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, δεδομένου ότι με την ηλικία αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Τεστ-Παπ.Για όσο η γυναίκα παραμένει σεξουαλικά ενεργή, ακόμα και στην περίπτωση που έχει προηγηθεί υστερεκτομή η γυναίκα εξακολουθεί να υποβάλλεται στην εξέταση, με συχνότητα που θα της υπαγορέψει ο γυναικολόγος της.

Γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα.Είναι απαραίτητο, δεδομένου ότι προβλήματα που αφορούν τη μήτρα και τις ωοθήκες είναι δυνατό να παρουσιαστούν και μετά την αναπαραγωγική περίοδο. Βασιζόμενος στις παρατηρήσεις αλλά και στο ιστορικό, ο γυναικολόγος θα καθορίσει κάθε πότε και μέχρι ποια ηλικία θα πρέπει να πραγματοποιείται.

Εξέταση οστικής πυκνότητας.Η σημαντική μείωση του επιπέδου των οιστρογόνων που ακολουθεί την εμμηνόπαυση, αυξάνει τον κίνδυνο για την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Η εξέταση οστικής πυκνότητας πραγματοποιείται για την εκτίμηση του κινδύνου και καλό θα είναι να πραγματοποιείται μετά τα 50. Αναλόγως των αποτελεσμάτων θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση ή με μικρότερη συχνότητα.

Το οικογενειακό ιστορικό, η παρουσία διατροφικών διαταραχών στο παρελθόν και η καθιστική ζωή αποτελούν παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο να γίνει η εξέταση σε μικρότερη ηλικία. Η μέτρηση συνήθως πραγματοποιείται στη σπονδυλική στήλη ή/και στο ισχίο. Με βάση τα αποτελέσματα, είναι δυνατό να συστηθούν και συμπληρωματικές εξετάσεις καθώς και η κατάλληλη αγωγή.

Πρόπτωση πυελικών οργάνων. Παράγοντες που καταπονούν τις ανατομικές δομές της πυέλου (μήτρα, κόλπος, ουροδόχος κύστη, έντερο) όπως ο τοκετός, η έντονη σωματική άσκηση, η παχυσαρκία και η κληρονομικότητα είναι δυνατό να οδηγήσουν σε πρόπτωση των δομών, κυρίως σε ηλικίες μετά τα 65. Για το λόγο αυτό, οι γυναίκες σε αυτές τις ηλικίες θα πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο από το γυναικολόγο τους.

Κάθε ηλικιακή ομάδα χαρακτηρίζεται από ουσιαστικές ιδιαιτερότητες οι οποίες αποτελούν γνώμονα για τον ετήσιο προγραμματισμό του ελέγχου της γυναικείας υγείας. Δεν είναι πολύς ο χρόνος που απαιτείται να αφιερώσουμε για τον ετήσιο έλεγχο, αναλογιζόμενοι ότι η πρόληψη σώζει ζωές.

Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες τον κ.Κελλάρη Δ. Βασίλειο, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης του Κέντρου Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Κλινική Γένεσις Αθηνών. Περισσότερες πληροφορίες στο www.vasiliskellaris.gr ή στo τηλέφωνo 210 7212672.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα από τον γυναικολόγο κο Κελλάρη εδώ