Δύο διαφορετικές περιπτώσεις ασθενών στο ιατρείο μου
Είχα δύο πολύ διαφορετικές περιπτώσεις ασθενών αυτή την εβδομάδα στο ιατρείο μου, όσον αφορά τη συμπτωματολογία – ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις οι ενδείξεις για την ανάγκη τοποθέτησης βηματοδότη, ήταν ξεκάθαρες.
Ο ένας ασθενής, άνδρας 86 ετών με ιστορικό υπέρτασης, είχε δύο επεισόδια ξαφνικής λιποθυμίας χωρίς κανένα προειδοποιητικό σημάδι - η μία από τις δύο λιποθυμίες είχε επακόλουθο έναν μικρό τραυματισμό στο κεφάλι, καθώς συνέβη μέσα στο μπάνιο. Επειδή το ηλεκτροκαρδιογράφημά του, αλλά και το Triplex καρδιάς ήταν φυσιολογικά, προχωρήσαμε σε Holter Ρυθμού 24ώρου, που έδειξε ξεκάθαρα, τη σημαντική διαταραχή του καρδιακού ρυθμού (Κολποκοιλιακός μπλόκ).
Η άλλη ασθενής, γυναίκα 83 ετών, επίσης με ιστορικό υπέρτασης, έπρεπε να υποβληθεί σε μία μικρή γυναικολογικής φύσης επέμβαση. Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα που της έγινε πριν την επέμβαση, διαγνώστηκε με κολπική μαρμαρυγή (αρρυθμία η οποία πολύ συχνά προκαλείται από υπέρταση), με πολύ αργό ρυθμό παλμών (38 παλμοί το λεπτό). Οπότε η επέμβαση έπρεπε να αναβληθεί ώστε να εξετασθεί η καρδιά της περαιτέρω. «Δεν αισθανόμουν την αρρυθμία της καρδιάς μου, το μόνο που αισθανόμουν τελευταία, ήταν αρκετή κούραση» λέει η ίδια. Το Triplex καρδιάς έδειξε την καρδιά και τις καρδιακές βαλβίδες σε καλή κατάσταση, αλλά το 24ωρο Holter Ρυθμού έδειξε πολλές παύσεις – μέχρι και μέγιστη παύση των 7 δευτερολέπτων (βλέπε φωτο & στοιχεία ασθενή παρακάτω).
Συνεπώς, και οι δύο αυτοί ασθενείς είχαν σοβαρή διαταραχή της καρδιακής αγωγιμότητας, καθιστώντας έτσι απαραίτητη την τοποθέτηση βηματοδότη, ο οποίος βοηθάει την καρδιά να χτυπάει ξανά με ασφάλεια σε κανονικό ρυθμό, ώστε να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές.
Γυναίκα Ασθενής: κολπική μαρμαρυγή με 38 παλμοί το λεπτό και Παύση 7 δευτερολέπτων, στο 24ωρο Holter Ρυθμού
Στη συνέχεια, εισήγαγα την ασθενή μου, 83 ετών, στο νοσοκομείο με παραμονή μόνο μία ημέρα, για τοποθέτηση βηματοδότη. Η ασθενής έμεινε έκπληκτη με την ταχύτητα της διαδικασίας και το ελάχιστο μέγεθος της τομής. Τώρα είναι καλά και ασφαλής ώστε να προχωρήσει στην γυναικολογική επέμβαση που χρειάζεται.
Ο 86χρονος άνδρας ασθενής μου, δίσταζε αρχικά στην προοπτική του βηματοδότη – όταν όμως κατάλαβε πόσο μικρή είναι η επέμβαση, ησύχασε, και αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή, την εβδομάδα που ακολουθεί.
Τι προκαλεί βραδυκαρδία, παύσεις ή μπλόκ;
- Προβλήματα στον φλεβόκομβο, που συχνά αποκαλείται ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς.
- Προβλήματα στο συστήμα ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς, που δεν επιτρέπουν στα ηλεκτρικά σήματα να περάσουν κανονικά από τους κόλπους προς τις κοιλίες (Κολποκοιλιακός μπλόκ/ αποκλεισμός).
- Προβλήματα Μεταβολισμού, όπως ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλή η ορμόνη θυρεοειδή)
- Συγκεκριμένα καρδιολογικά φάρμακα που ενδέχεται να προκαλέσουν βραδυκαρδία σαν παρενέργεια, π.χ. Digitalis (Δακτυλίτιδα), Beta-Blockers (β-Αδρενεργικοί αποκλειστές), Calcium-Channel-Blockers (Αποκλειστές διαύλων ασβεστίου)
- Βλάβη στην καρδιά λόγω καρδιακής νόσου, εμφράγματος, ή τραυματισμός κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης.
Ποια είναι τα τυπικά συμπτώματα της βραδυκαρδίας ή του μπλόκ;
Ένας πολύ αργός καρδιακός παλμός (βραδυκαρδία) ή διαταραχές στη καρδιακή αγωγιμότητα με καρδιακό αποκλεισμό, μπορούν να προκαλέσουν ανεπαρκή ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κόπωση, ή αίσθημα αδυναμίας
- Δύσπνοια και Λαχάνιασμα
- Ζάλη ή λιποθυμία
- Σύγχυση
- Πόνος στο στήθος
- Ταχυπαλμία ή αρρυθμία
- Ναυτία
- Καρδιακή ανακοπή (σε ακραίες περιπτώσεις)
Ποια είναι η σωστή αντιμετώπιση;
Στην οριακή ή στην περιστασιακή βραδυκαρδία, η αντιμετώπιση ίσως δεν είναι απαραίτητη. Η σοβαρή ή η παρατεταμένη βραδυκαρδία όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που παρενέργειες σε κάποιο φάρμακο είναι αυτές που δημιουργούν τη βραδυκαρδία, τότε η λήψη του φαρμάκου μπορεί να ρυθμιστεί διαφορετικά, ή και να σταματήσει.
Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις διαταραχών στο σύστημα ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς, είναι απαραίτητη η τοποθέτηση βηματοδότη – ο βηματοδότης μπορεί να ρυθμίσει τον καρδιακό ρυθμό, επιταχύνοντας τους παλμούς τόσο, όσο είναι αναγκαίο.
Τι είναι ο βηματοδότης και με ποιό τρόπο τοποθετείται;
Ο βηματοδότης είναι μία πολύ μικρή συσκευή (στο μέγεθος ενός κέρματος των €2), που λειτουργεί με μπαταρία, και βοηθάει την καρδιά να χτυπάει σε κανονικό ρυθμό, όταν ο δικός της ρυθμός γίνεται πολύ αργός (βραδυκαρδία), ή στην περίπτωση που ο ρυθμός της καρδιάς είναι διακεκομμένος – δηλαδή όχι σταθερά συνεχής. Αποτελείται από δύο μέρη: την γεννήτρια και τα καλώδια. Η γεννήτρια είναι μία μικροσκοπική συσκευή μπαταρίας, η οποία παράγει τα ηλεκτρικά σήματα που κάνουν την καρδιά να χτυπάει.
Η τοποθέτηση του βηματοδότη είναι μία μικρή επέμβαση περίπου μίας ώρας, η οποία γίνεται χωρίς γενική αναισθησία. Η γεννήτρια μπορεί να τοποθετηθεί κάτω από το δέρμα του ασθενή μέσα από μια μικρή τομή, και συνδέεται στην καρδιά μέσω μικροσκοπικών καλωδίων τα οποία τοποθετούνται ταυτόχρονα. Τα ηλεκτρικά σήματα ρέουν μέσα από αυτά τα καλώδια, και η ροή τους προγραμματίζεται σε τακτά μεσοδιαστήματα, όπως ακριβώς θα έκανε και ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς. Με αυτό τον τρόπο, αντικαθιστώνται οι λειτουργίες του φυσικού βηματοδότη, ο οποίος έχει υποστεί βλάβη και δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Ο βηματοδότης: Η γεννήτρια και τα καλώδια
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι παρενέργειες ενός βηματοδότη;
Οι πιο σημαντικές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν κατά την τοποθέτηση βηματοδότη, είναι οι ίδιες με αυτές που μπορεί να προκύψουν σε κάθε είδους επέμβαση: αιμορραγία, θρόμβωση, και τραυματισμός κάποιου νεύρου. Η περίπτωση μόλυνσης μετά την τοποθέτηση, είναι σπάνια – όταν συμβαίνει, το δέρμα επάνω από τον βηματοδότη κοκκινίζει, και υπάρχει αίσθηση καύσου.
Ο βηματοδότης και τα ηλεκτρόδια ελέγχονται μία ημέρα μετά την τοποθέτηση, έναν μήνα αργότερα, 3 μήνες μετά, και κατόπιν κάθε 6-12 μήνες. Γενικά, οι επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες.
Ο χρόνος ζωής ενός βηματοδότη είναι 5-10 έτη
Οι σύγχρονοι βηματοδότες έχουν διάρκεια ζωής 5 με 10 χρόνια – εξαρτάται όμως και από τη συχνότητα που παρεμβαίνουν για να ρυθμίσουν την καρδιά. Όταν η μπαταρία αδειάσει –κάτι που διαπιστώνεται κατά την ετήσια καρδιολογική εξέταση του ασθενή-, ο βηματοδότης (όχι τα καλώδια) πρέπει να αλλαχτεί.
Τα τεχνικά προβλήματα στις σύγχρονες συσκευές βηματοδότη, είναι σπάνια
Ο καρδιολόγος σας θα σας ενημερώσει εάν η συσκευή βηματοδότη που φοράτε, σας επιτρέπει να κάνετε Μαγνητική Τομογραφία. Υπάρχουν τύποι βηματοδότη που είναι συμβατοί με τον μαγνητικό τομογράφο. Κατά τα άλλα,οι περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές και ειδικά αυτές που χρησιμοποιούνται μέσα στο σπίτι, δεν αποτελούν κίνδυνο για τον βηματοδότη σας.
Για περισσότερες πληροφορίες , επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.carolinsonne.com, fb: https://www.facebook.com/Dr.Sonne